Διασταυρούμενα πυρά

εναλλακτικός τίτλος: ΦΥΡΔΗΝ ΜΙΓΔΗΝ – σχόλια και πληροφορίες για την κοινωνική και πολιτική ζωή στην Ελλάδα + εκπαιδευτικό υλικό. Oι συνεχείς αλλαγές θα είναι ο κανόνας σ' αυτό το blog επειδή 1. τίποτε δεν είναι τέλειο και 2. στόχος είναι η συνεχής βελτίωση

Category Archives: εκπαίδευση

– Κάποτε (θυμάστε;) υπήρχε κάτι που το έλεγαν διάβασμα.

Όταν συμπίπτει η έλλειψη κινήτρου των μαθητών, η οποία μετατρέπει το διάβασμα σε αγγαρεία, με την αυτοματοποίηση κάθε κοινωνικής διεργασίας που καθιστά περιττό τον σκεπτόμενο άνθρωπο, τότε η παιδευτική διαδικασία μεταλλάζει σε “χαρούμενη” (ασήμαντη) απασχόληση.

Ποιο είναι το πρόβλημα με το νέο λύκειο του Σαμαρά;

Δύο είναι τα βασικά προβλήματα:

1ον. εξακολουθεί να διαχωρίζει τους μαθητές σε κατηγορίες στέλνοντάς τους σε τρία διαφορετικά σχολεία (γενικό λύκειο, επαγγελματικό λύκειο, τεχνικές σχολές).

Η κοινωνική ανάγκη είναι για ένα ενιαίο 12χρονο σχολείο με μαθήματα επιλογής και ένα κεντρικό κορμό μαθημάτων γενικής παιδείας. Οι μαθητές που έχουν επιλέξει τεχνικά μαθήματα θα μπορούν με ένα ή δύο επιπλέον χρόνια ειδίκευσης σε  τεχνική σχολή να αποκτούν πτυχίο με επαγγελματικά δικαιώματα.

2ον. εξακολουθεί να διατηρεί  το numerus clausus, δηλαδή το κλειστό αριθμό εισακτέων στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ. Σχετικά δείτε εδώ.

Για τις εισαγωγικές εξετάσεις στα πανεπιστήμια.

Το πρόβλημα δεν είναι οι εξετάσεις αυτές καθ’ αυτές αλλά το numerus clausus δηλαδή ο κλειστός αριθμός εισακτέων. Οδηγεί σ’ έναν άχρηστο και εξουθενωτικό ανταγωνισμό.Αντίθετα θα είναι ωφέλιμες οι εξετάσεις αν στοχεύουν απλώς στη διαπίστωση των γνώσεων και της κριτικής ικανότητας των μαθητών. Θα έπρεπε λοιπόν να καθορισθεί μια βάση εισαγωγής (διαφορετική ίσως για κάθε σχολή: π.χ. 16 για το πολυτεχνείο και την ιατρική, 14 για τις φυσικομαθηματικές και τους φιλολόγους, 12 για τα ΤΕΙ κ.λ.π.). Ο ρόλος των εξετάσεων θα ήταν να ελέγξουν την ικανότητα των μαθητών να περάσουν τη βάση. Όσοι την περνούν θα εγγράφονται στη σχολή που προτιμούν.

Θα μου πεις βέβαια πως έτσι δεν πέφτουν οι ταξικοί φραγμοί στη μόρφωση. Ούτε όμως και με την κατάργηση των εξετάσεων πέφτουν. Θα τολμούσα μάλιστα να πω ότι ενισχύονται γιατί οι μαθητές απ’ τα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα ικανοποιώντας τη δίψα τους για το χαρτί θα παραμελήσουν το ουσιαστικό, την ίδια τη προσπάθεια για μόρφωση που θα τους κάνει ικανούς να αφομοιώσουν στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού. Αντίθετα ευνοημένοι για άλλη μια φορά θα είναι οι γόνοι των μεσαίων και ανώτερων στρωμάτων που με μόνο εφόδιο τη μορφωτική κληρονομιά απ’ τους γονείς τους θα ξεχωρίσουν και θα εξουσιάσουν.

Με την ελεύθερη εισαγωγή αυτό που θα κατορθώσουμε θα είναι να παίρνουν πτυχίο και άνθρωποι εντελώς άσχετοι με το αντικείμενο σπουδών. Κάτι αντίστοιχο που συμβαίνει και με το απολυτήριο λυκείου. Αρκεί να παρίσταται ο μαθητής και ο καθηγητής είναι σχεδόν υποχρεωμένος να τον περάσει.

Μίλησε για μας ο ποιητής.

Όσοι το χάλκεον χέρι

βαρύ του φόβου αισθάνονται,

ζυγόν δουλείας ας έχωσι·

θέλει αρετήν και τόλμην

η ελευθερία.

 

Ανδρέας Κάλβος

Σήμερα έκανα το τελευταίο μου μάθημα.

       Ανοιχτή επιστολή στον υπουργό Wert και τη σύμβουλο μετανάστευσης Figar.
Μετά από περισσότερα από 35 χρόνια υπηρεσίας στη δημόσια εκπαίδευση, σήμερα έκανα το τελευταίο μου μάθημα. Συνταξιοδοτούμαι. Δεν είχα σκοπό να το κάνω, αλλά με αναγκάζουν οι καταστάσεις, ας το πούμε έτσι. Θα μπορούσα να πω ότι η αιτία είστε εσείς, αλλά θα ήταν αρκετά απλό και επιπλέον θα βρίσκατε αρκετούς λόγους για να δικαιολογηθείτε, καθώς δεν αντιλαμβάνεστε καθόλου όσα συμβαίνουν στο χώρο της εκπαίδευσης. Είστε εσείς που υποβάλλετε τη δημόσια εκπαίδευση σε μία σταδιακή υποβάθμιση και οδηγείτε τους εκπαιδευτικούς στο να υιοθετήσουν αμυντική στάση, κάτι που δεν θα είχε νόημα σε μία χώρα που πίστευε ότι στην εκπαίδευση βρίσκεται το μέλλον των πολιτών της και όχι οι μελλοντικοί καταναλωτές.

Έκανα το τελευταίο μου μάθημα και ήδη μου λείπουν οι μαθητές μου και οι συνάδελφοί μου. Ανάμεσα στις ευκαιρίες που μου δόθηκαν ξεκινώντας τον εργασιακό μου βίο διάλεξα αυτή που ήταν πιο κοντά στις επιθυμίες μου και τα όνειρα που είχα όντας νέος. Βρέθηκα σε έναν κόσμο όπου η συνεργασία μου προκαλούσε μεγαλύτερη ικανοποίηση από τον ανταγωνισμό. Ομολογώ ότι ποτέ δεν επιθύμησα να είμαι ανταγωνιστικός, αλλά κατάλληλος, δεν προσπάθησα να είμαι ο καλύτερος αλλά καλύτερος, για να επιτύχω αυτό που κατά βάθος όλοι αναζητούν περισσότερο από χρηματικές ανταμοιβές ή βραβεία και διακρίσεις, την ικανοποίηση να μπορούμε να κάνουμε αυτό που μας ικανοποιεί, μας αρέσει, μας κάνει να αισθανόμαστε χρήσιμοι και σημαντικοί. Δεν νιώθω ντροπή επειδή ήμουν δάσκαλος ή δημόσιος υπάλληλος, το αντίθετο, αισθάνομαι υπερήφανος. Αυτή η υπερηφάνεια, κα Figar, δεν οφείλεται στα προνόμια στα οποία αναφέρεται κάποιος συνεργάτης σας στην κυβέρνηση. Πριν ένα χρόνο, όταν προκαλέσατε τις μεγαλύτερες περικοπές που υπέστη η δημόσια εκπαίδευση της Μαδρίτης, ο κος Beteta δήλωσε ότι ήταν μία προσπάθεια να μπει ένα τέλος στα προνόμια, ότι δουλεύουμε λίγο, ότι οφείλουμε να αποδεχτούμε τις περικοπές για το συμφέρον των υπολοίπων, κλπ. Δεν αντιλαμβάνεστε τίποτα.

Το μεγαλύτερο προνόμιο ενός δασκάλου είναι που επικοινωνεί με τους μαθητές του, τους μεταφέρει τον πολιτισμό του, τους δίνει το καλύτερο εαυτό του, υπηρετεί με εντιμότητα ένα από τα παλαιότερα επαγγέλματα του κόσμου. Η στιγμή που ένα ανθρωποειδές προσπάθησε να εκπαιδεύσει ένα άλλο, να του μεταδώσει πολιτισμό αποτελεί το σημείο καμπής για την εξέλιξή στο ανθρώπινο είδος. Εσείς δεν το βλέπετε έτσι. Δε γνωρίζετε και, πράγμα που είναι και το χειρότερο, δε μπορείτε να το αντιληφθείτε, αυτό που αισθάνεται ο δάσκαλος όταν κάποιοι μαθητές συνεχίζουν να σχολιάζουν το θέμα που συζήτησαν στην τάξη μετά τη λήξη του μαθήματος, επειδή τους έχει διεγείρει το ενδιαφέρον. Δεν αντιλαμβάνεστε την αίσθηση που προκαλεί σε ένα δάσκαλο η ερευνητική ματιά ενός μαθητή που σκέφτεται και προσπαθεί να καταλάβει αυτό που του έχει παρουσιαστεί, που ανακαλύπτει από μόνος του κάτι σχετικό με τον ίδιο ή με τον κόσμο που τον περιβάλλει.

Μιλάτε μόνο για τον πολιτισμό της προσπάθειας: θα ήταν πιο χρήσιμο να προσπαθούσατε περισσότερο για τον πολιτισμό! Σας απασχολεί μόνο να επιλέγετε μαθητές για την επίτευξη του πολύ παράξενου για μένα στόχου που λέγεται ‘αριστεία’. Η αριστεία σας μου θυμίζει άλλες εποχές, ελπίζω οριστικά περασμένες. Επιθυμείτε να επιλέγετε άριστους ανταγωνιστικούς ηγέτες που θα καταφέρουν να αποσπάσουν από τις θυσίες των άλλων πολιτών την απαραίτητη αποδοτικότητα ώστε η χώρα να γίνεται συνέχεια περισσότερο ανταγωνιστική σε αυτή την βάρβαρη οικονομία της αγοράς. Υποκρίνεστε ότι προετοιμάζετε τους πολίτες για την αγορά και όχι για τη ζωή. Δε σας ενδιαφέρει τίποτα περισσότερο από το να τους ταξινομήσετε με διαδικασίες επιλογής και να τους προσφέρετε στην αγορά για να αποδώσουν το μέγιστο κέρδος. Θα είναι πολύ λίγοι αυτοί που θα ξεχωρίσουν, ‘οι άριστοι’, κάποιοι περισσότεροι που θα χειρίζονται τα μέσα παραγωγής και θα αποτελέσουν μία μεσαία τάξη και η πλειοψηφία θα αποτελέσει το εργατικό χέρι που θα γίνεται περισσότερο ανταγωνιστικό όσο περισσότερο χειραγωγημένο είναι. Με τέτοιους στόχους οι οικονομικοί οργανισμοί, και όχι οι πολιτισμικοί, δημοσιεύουν στοιχεία, όπως αυτά της PISA και τα χρησιμοποιούν για να κατατάξουν τις χώρες με κριτήρια κάποιους εκπαιδευτικούς στόχους που έχουν διατυπώσει βάσει των συμφερόντων τους. Κι εσείς με τη σειρά σας χρησιμοποιείτε αυτά τα στοιχεία για να επιτεθείτε σε ένα σύστημα που εκτός των άλλων έχει μορφώσει την καλύτερη γενιά στην ιστορία της Ισπανίας, ικανή να στελεχώσει οποιοδήποτε τομέα, ακόμα και θέσεις σχετικές με την οικονομία: την εργασία και τη δημιουργικότητα. Πολλοί πτυχιούχοι είναι αναγκασμένοι να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες. Δεν σας ενδιαφέρουν πολίτες μορφωμένοι και με κριτική σκέψη, αλλά αποτελεσματικοί υπάλληλοι. Η παιδεία είναι δικαίωμα και όχι επένδυση. Αλλά αυτό εσείς δεν το καταλαβαίνετε.

Οι άνισες ευκαιρίες αρχίζουν από τον τόπο και την οικογένεια στην οποία κάποιος γεννιέται. Είναι πολύ δύσκολο οι έφηβοι που προέρχονται από χαμηλά κοινωνικά στρώματα να επιτύχουν υψηλούς στόχους, καθώς το σημείο αφετηρίας τους βρίσκεται πολύ μακριά από αυτούς. Γι αυτό είναι απαραίτητο να καταβάλουμε τη μεγαλύτερη προσπάθεια προς χάρη της ισορροπίας και όχι της επιλογής.

 Υπάρχουν και άλλοι στοιχεία που δεν αξιολογούνται από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες. Έχετε ασχοληθεί με τη δουλειά που γίνεται στα δημόσια σχολεία και που αφορά στην ενσωμάτωση μεγάλου ποσοστού των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα μας; Γνωρίζετε ότι περισσότερο από το 90% του πληθυσμού του περιθωρίου βγαίνει από αυτό χάρη στην προσπάθεια πολλών δασκάλων που με επίμονη δουλειά, σχεδόν χωρίς καμιά υποστήριξη ή αναγνώριση, εξομαλύνουν την αντίθεση μεταξύ των δικαιωμάτων όσων είναι περισσότερο ενταγμένοι και όσων προσπαθούν να ενταχθούν; Γνωρίζετε πόσο δύσκολο είναι να κατορθώσεις να δώσεις ελπίδα σε νέους που προέρχονται από καταστάσεις που θα σας προκαλούσαν τρόμο αν τις γνωρίζατε; Γνωρίζετε την κατάσταση στην περιφέρεια των μεγάλων πόλεων όπου η μόνη ελπίδα για τους νέους για να ξεφύγουν από τη μιζέρια είναι το πολιτιστικό κέντρο της γειτονιάς τους;

Τα δημόσια σχολεία ήταν κέντρα πολιτισμού με δασκάλους που διέτρεχαν όλες τις περιοχές της παγκόσμιας γνώσης. Αν υποθέσουμε ότι επιθυμείτε να μετατρέψετε το Πανεπιστήμιο σε χώρο παροχής εξειδικευμένης εκπαίδευσης για την απόκτηση δεξιοτήτων απαραίτητων για την αγορά και τα σχολεία της δευτεροβάθμιας σε οργανισμούς επιλογής προσωπικού, πού θα εκχωρήσετε το δικαίωμα της παροχής ουσιαστικής, σφαιρικής μόρφωσης για όλους τους πολίτες; Επαναλαμβάνω, η μόρφωση είναι δικαίωμα και όχι επένδυση. Έχει πει ένας ποιητής και δάσκαλος ότι ‘κάθε ανόητος μπερδεύει την αξία με την τιμή’.

Πράγματι οι δάσκαλοι είμαστε προνομιούχοι, νιώθουμε πιο ευτυχισμένοι με το να μοιραζόμαστε από το να ανταγωνιζόμαστε. Αλλά εσείς ποτέ δε θα καταλάβετε άλλο κίνητρο από τον ανταγωνισμό και την οικονομική αποτελεσματικότητα και ούτε που θα σκεφτείτε ότι υπάρχουν άνθρωποι που οι επιθυμίες τους και τα κίνητρά τους είναι διαφορετικά από τα δικά σας.
Δε θα αποφάσιζα να συνταξιοδοτηθώ αν τα πράγματα ήταν όπως πριν από κάποια χρόνια. Αισθανόμουν πια φόβο ότι θα χάσω το κέφι μου και ότι θα εξαντληθώ μέχρι να απαρνηθώ το επάγγελμα που με έκανε τόσο ευτυχισμένο. Δε φεύγω επειδή θέλω να αφήσω τους αγαπημένους μου μαθητές ή τους συναδέλφους μου με τους οποίους απολαμβάνουμε αμοιβαία εκτίμηση. Καταλαβαίνετε ότι κάποιος επιδιώκει πρωτίστως το συναίσθημα από το προνόμιο; Εσείς μας υποτιμάτε διαρκώς και είναι δύσκολο να αντέξουμε αυτό που θα φέρει η ‘ανταγωνιστικότητά’ σας.

Σήμερα είπα στους μαθητές μου ότι υπάρχει η πιθανότητα να τους πάρουν τα χρήματα ή τα καταναλωτικά αγαθά, αλλά ποτέ δε θα μπορέσουν να τους κλέψουν τη γνώση, την κουλτούρα τους, ούτε και να τους τις περικόψουν. Τους ενθάρρυνα να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους. Τους ευχήθηκα καλή επιτυχία για να επιτύχουν να εργαστούν ή να αναπτύξουν ένα επάγγελμα που τους ευχαριστεί και τους κάνει περισσότερο ευτυχείς. Να εργάζονται και να συνεργάζονται με ευγενή άμιλλα και όχι ανταγωνιστικά. Τότε θα απολαύσουν περισσότερα και θα αποζημιωθούν καλύτερα, όπως έχω διαπιστώσει επικοινωνώντας με δύο γενιές πολιτών, που ήταν μαθητές μου.

Σήμερα έκανα το τελευταίο μου μάθημα, αλλά φοβάμαι ότι εσείς δεν έχετε καταλάβει τίποτα.

Carlos Pulido Bordallo

Μαδρίτη, 28-11-2012

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ Γ.Σ. ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΚΠ/ΚΩΝ Π.Ε. ΑΘΗΝΑΣ «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ»

ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 28/11/2012

 

ΖΗΤΟΥΝ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

ΘΑ  ΥΠΟΓΡΑΨΟΥΜΕ!

ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΜΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΔΙΑΛΥΟΥΝ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΟ ΔΟΚΙΜΑΖΟΜΕΝΟ ΛΑΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΑΓΑΘΟΥ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

 

Εμείς οι δάσκαλοι του δοκιμαζόμενου  λαού, υπογράφουμε συμβόλαιο μαζί του για ένα σχολείο που:

–  προάγει τη Δημοκρατία ως  καθημερινό τρόπο σκέψης, πράξης και συνδιαλλαγής ανάμεσά μας

–  μορφώνει  τα παιδιά καλλιεργώντας τις υπέρτατες αξίες της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας και της συνεργασίας

–  σέβεται την παιδική ηλικία

–  χωράει όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από την κοινωνική προέλευση, την οικονομική τους δυνατότητα, το χρώμα, τη θρησκεία και την εθνική τους προέλευση

–  διδάσκει την ιστορία των αγώνων του λαού μας για ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα και δικαιοσύνη

Μας ζητούν να υπηρετήσουμε την ανάδειξη της αριστείας και την εξαφάνιση της «μετριότητας». Μας ζητούν να ασχοληθούμε με λίγα παιδιά από την κάθε τάξη και να αφήσουμε τα υπόλοιπα να πέσουν σε σύγχρονους καιάδες αναλφαβητισμού και μετά σε κολαστήρια ανειδίκευτης και κακοπληρωμένης εργασίας. Και όλα αυτά ντυμένα με χρυσόσκονη ποιοτικής αναβάθμισης.

Εμείς οι δάσκαλοι αρνούμαστε:

–  να δούμε σχολεία να κλείνουν

–  να συνομολογήσουμε στην «κατασκευή της χαμένης γενιάς». Δεν θα επιτρέψουμε να ανήκουν τα παιδιά μας στην τάξη των χαμένων επειδή η κοινωνική τους προέλευση δεν θα τους δίνει το δικαίωμα στη μόρφωση και στην αξιοπρεπή διαβίωση.

–  να υπηρετήσουμε τα κάλπικα σχολεία της «αριστείας», στα οποία οι «μη άριστοι» θα οδηγούνται αυτόματα στην παιδική εργασία

–  να δούμε συναδέλφους να μένουν για πάντα στην ανεργία

Εμείς οι δάσκαλοι προερχόμαστε από το λαό, σπουδάσαμε για να υπηρετήσουμε το λαό και να επιστρέψουμε τη γνώση μας σε αυτόν. Τώρα θα  υπερασπιστούμε με κάθε τρόπο δικαίωμα των παιδιών στη μόρφωση. Το δικαίωμα που πρέπει να συνεχίσει να παρέχεται αδιάκριτα σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους τάξη, την οικονομική τους δυνατότητα, το χρώμα τους, τη θρησκεία τους και την εθνική τους καταγωγή.

Στηρίζουμε στην πράξη το σχολείο της δημοκρατίας, της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης, της ισότητας, του σεβασμού, της συλλογικής δράσης.

Υπερασπιζόμαστε με κάθε τρόπο την ύπαρξη του ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΩΡΕΑΝ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ως μια ύστατη πράξη κοινωνικής και ατομικής μας ευθύνης.

ΤΟ ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ ΤΗΣ Γ.Σ.

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ.

ΟΙ  ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΕΣ  ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ…
Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ, ΠΙΛΟΤΟΣ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
«το παλιό και αντιδραστικό επανέρχεται,
περίτεχνα μεταμφιεσμένο σε προοδευτικό»
Μπ.  Μπρεχτ 
Το Υπουργείο Παιδείας με γρήγορους ρυθμούς οδηγεί την εκπαίδευση 30 χρόνια πίσω, νεκρανασταίνοντας τους επιθεωρητές. Με την πρόσφατη εγκύκλιο Φ. 361.22/116672/Δ1- 1/1/2012 ορίζονται τα κριτήρια αξιολόγησης διευθυντών και εκπαιδευτικών στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία (ΠΠΣ). Είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος παίζει το ρόλο πιλότου για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συνολικά στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επαναλαμβάνουμε ότι σε ένα συγκεντρωτικό ή «αποκεντρωμένα» συγκεντρωτικό και αυστηρά ιεραρχικό αστικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν υπάρχει «κακή» ή «καλή» αξιολόγηση, αξιολόγηση που «βοηθάει» και αξιολόγηση που «δε βοηθάει». Συνιστά κεντρικό μηχανισμό της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και είναι σήμερα ένα από τα σημαντικότερα διακυβεύματα στην εκπαίδευση.
1. Μηχανισμός ανατροπής εργασιακών σχέσεων. Κατάργηση οργανικής θέσης  και  μονιμότητας – απολύσεις. Με βάση τη συγκεκριμένη εγκύκλιο καταργείται η οργανική θέση στα Πειραματικά πρώτα, και … έπεται συνέχεια. Συγκεκριμένα ο εκπαιδευτικός με θετική αξιολόγηση καταλαμβάνει θέση για πενταετή θητεία. Η πενταετής θητεία ανανεώνεται μετά από εισήγηση του Επιστημονικού Εποπτικού Συμβουλίου (ΕΠΕΣ) «για μια ακόμα πενταετία χωρίς δυνατότητα περαιτέρω ανανέωσης». Με άλλα λόγια ακόμα και με θετική αξιολόγηση ο εκπαιδευτικός μπορεί να παραμείνει στο Πρότυπο σχολείο μέχρι 10 χρόνια. Ο εκπαιδευτικός αξιολογείται ανά διετία και εφόσον η αξιολόγηση είναι αρνητική χάνει τη θέση του. Πέρα, λοιπόν, από την άσκηση ενός τεχνογραφειοκρατικού ελέγχου πάνω στο εκπαιδευτικό σύστημα, η αξιολόγηση  αντιστοιχεί με το νέο μοντέλο εργασιακών σχέσεων, το μοντέλο της ευέλικτης και ανασφαλούς εργασίας, που είναι απόρροια της αποδόμησης του «κράτους – πρόνοιας» και τηνς επιστροφής σε μεσαιωνικού τύπου ρυθμίσεις για το εισόδημα, τη σύνταξη, τις εργασιακές σχέσεις, την πλήρη καταστροφή όλων των εργατολαϊκών κατακτήσεων του εικοστού αιώνα, πράγμα που επιχειρείται τώρα στη χώρα μας με τα αλλεπάλληλα Μνημόνια και την  πολιτική κυβέρνησης-Ε.Ε-ΔΝΤ. Είναι,  δηλαδή ο κεντρικός μηχανισμός για την υπονόμευση της μονιμότητας, την τρομοκράτηση και τις μαζικές απολύσεις.
2. ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ. Το οργουελιανό αυταρχικό μοντέλο τύπου “big brother” υλοποιείται με βάση την εγκύκλιο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στα ΠΠΣ. Οι φάκελοι δεν … κάηκαν, αλλά επανέρχονται. Οι εκπαιδευτικοί στα ΠΠΣ καλούνται να υποβάλουν φάκελο στο ΕΠΕΣ, το οποίο  με τη σειρά του θα συντάξει αξιολογική έκθεση μέχρι 15/11/2012. Και από εδώ αρχίζει η βαθμολογία, άκρως υποκειμενική, για να ευνοούνται οι ημέτεροι και όσοι έχουν εύκαμπτη μέση και σκύβουν το κεφάλι!  Το σύνολο των αξιολογικών μονάδων – μορίων ανέρχεται σε 100. Μέχρι 31 μόρια βαθμολογούνται με σχετικά μετρήσιμα κριτήρια «Κατάρτιση και επιστημονικό έργο»: α. Σπουδές  μόρια μέχρι 16 (Διδακτορικό 9, Μεταπτυχιακό 5, Δεύτερο πτυχίο, δίπλωμα μετεκπαίδευσης 2). β. Πιστοποίηση γνώσεων μέχρι 4 μόρια (Πιστοποίηση γλωσσομάθειας μέχρι 3, πιστοποίηση χρήσης και αξιοποίησης των ΤΠΕ μέχρι 1 μόριο) γ. Επιστημονικό έργο μέχρι 11 μόρια  (Επιστημονικά συγγράμματα μέχρι 2 μόρια, αλλά χωρίς σαφή και μετρήσιμα κριτήρια, Άρθρα μέχρι 3 μόρια, Εισηγήσεις μέχρι 3 μόρια και «Αποδεδειγμένη συμμετοχή στο σχεδιασμό και στην εκπόνηση εκπαιδευτικού υλικού, όπως Προγράμματα Σπουδών και σχολικά εγχειρίδια» μέχρι 3 μόρια). Είναι σαφές ότι τα 11 μόρια από την «κατάρτιση και επιστημονικό έργο» δεν είναι αντικειμενικά ούτε μετρήσιμα. Πώς προσδιορίζονται και με ποια κριτήρια τα «επιστημονικά περιοδικά» στα οποία θα πρέπει να έχουν δημοσιευθεί τα άρθρα των αξιολογούμενων εκπαιδευτικών; Δεν προσδιορίζονται σαφή και μετρήσιμα κριτήρια για τις εισηγήσεις που θα γίνονται δεκτές για αξιολόγηση. Δεν είναι τυχαίο ότι δε μετράει οποιαδήποτε άλλη επιστημονική δραστηριότητα εκτός από τη συμμετοχή «στο σχεδιασμό και στην εκπόνηση εκπαιδευτικού υλικού». Προφανώς για να ευνοηθούν όσοι έχουν σχέση με τη διοίκηση της εκπαίδευσης, το Υπουργείο Παιδείας και άλλους … ημετέρους  προστάτες. Μέχρι 44 μόρια βαθμολογείται η «Διδακτική εμπειρία, Προϋπηρεσία». Τα περισσότερα από αυτά τα μόρια  επίσης δεν είναι αντικειμενικά και μετρήσιμα, αλλά άκρως υποκειμενικά, έτσι ώστε στο όνομα της αξιοκρατίας να ευνοείται η ευνοιοκρατία, ο νεποτισμός και οι «καλύτεροι μαθητές» στα μαθήματα της συμμόρφωσης και της υποταγής. Μετρά: α) η «διδακτική και επιμορφωτική εμπειρία» μέχρι 5 μόρια, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα και τις προδιαγραφές της ιεραρχίας της διοίκησης της εκπαίδευσης, ευνοούμενοι της διοίκησης με συμμετοχή σε προγράμματα επιμόρφωσης – συμμόρφωσης υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, β) η επιστημονική και εκπαιδευτική επάρκεια μέχρι 35 μόρια (συγκεκριμένα 20 μόρια αντιστοιχούν στον προσωπικό φάκελο–portfolio και στη διδακτική–μαθησιακή διαδικασία που είναι αποτέλεσμα της παρακολούθησης δύο διδασκαλιών από το σχολικό σύμβουλο). Μέχρι 15 από τα 44 μόρια της «Διδακτικής εμπειρίας, προϋπηρεσίας» βαθμολογείται η «Παρουσία του εκπαιδευτικού στο σχολείο».
Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερου σταθμούς στην πορεία ιδεολογικής χειραγώγησης και πειθάρχησης. Οι μανδαρίνοι του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. και η πολιτική εξουσία αποκαλύπτονται. Δε θέλουν τον εκπαιδευτικό απλά ευθυγραμμισμένο με την κρατική διδακτική, αλλά υποταγμένο και σκυφτό εντός και εκτός σχολείου. Οι δραστηριότητες που αξιολογούνται είναι όλες αυτές που ορίζονται από την επίσημη εκπαιδευτική πολιτική: «διαθεματικές δράσεις, projects, καινοτόμες δράσεις, όπως περιβαλλοντικά προγράμματα, προγράμματα αγωγής υγείας, αυτοαξιολόγηση και ένα σωρό άλλα. Απ’ όλα έχει ο μπαξές…
Και η διαδικασία ιδεολογικής χειραγώγησης, συμμόρφωσης και πειθάρχησης περιλαμβάνει και την περιβόητη συνέντευξη που βαθμολογείται με 25 μόρια. Τουλάχιστον 55 μόρια απαιτούντα από το σύνολο των 100 για να θεωρείται θετική η αξιολόγηση.
«Η προτυποποίηση δεικτών και κριτηρίων» για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αντανακλά την πιο ακραία νεοφιλελεύθερη αντίληψη για πλήρη αντιστοίχηση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς».
3. Εκπαιδευτικοί: οι «ένοχοι» της σχολικής αποτυχίας! Oι άξονες αναφοράς της αξιολόγησης εμφανίζονται από την πολιτική εξουσία ως αδιαμφισβήτητοι, αποχρωματισμένοι από ιδεολογικά χαρακτηριστικά και αντικειμενικοί. Ποτέ όμως οι θιασώτες της αξιολόγησης δεν έχουν μπει στον κόπο να απαντήσουν πειστικά στα παρακάτω σοβαρά ερωτήματα: α) Ποιο είναι το πρότυπο του επιστημονικά καταρτισμένου εκπαιδευτικού, με το οποίο συγκρίνεται και κρίνεται ο εκπαιδευτικός που αξιολογείται; β) Ποιος εγγυάται την αμεροληψία του σε ένα κράτος της ρεμούλας και της ασυδοσίας των μηχανισμών; Και με ποιο μέτρο θα αξιολογεί; Υπάρχει παιδαγωγική μεζούρα; γ) Ποια παιδαγωγικά και επιστημονικά ρεύματα γίνονται αποδεκτά; Mόνο αυτά που «νομιμοποιεί» η κυρίαρχη ιδεολογία; δ) Πώς οριοθετείται το «επιτρεπτό» για τον εκπαιδευτικό; ε) «Nομιμοποιούνται» και ποιες πρωτοβουλίες των εκπαιδευτικών; στ) Ποιες κρίσεις ή προτάσεις του για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου είναι σωστές και ποιες όχι;
 Πέρα από τους μύθους της εξουσίας, η αλήθεια είναι ότι η επιστημονική συγκρότηση, η παιδαγωγική κατάρτιση και η διδακτική ικανότητα δεν είναι ποσοτικά μεγέθη που μπορούν να μετρηθούν. Γι” αυτό και δεν υπάρχουν μέθοδοι ή κριτήρια «αντικειμενικά» και «αξιοκρατικά». Mε δεδομένο, λοιπόν, ότι ορίζονται με κάθε λεπτομέρεια οι προδιαγραφές της διδακτικής μεθοδολογίας και τα πλαίσια, οι κατευθύνσεις και οι ενέργειες υποστήριξής της, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών έχει το ρόλο ελέγχου και συμμόρφωσης του εκπαιδευτικού και αποτελεί δείκτη ευθυγράμμισης σ” αυτές τις προδιαγραφές.
Άλλωστε, μην ξεχνάμε, ότι σύμφωνα με τα νεότερα επιστημονικά πορίσματα γίνεται ευρύτερα αποδεκτή η αλήθεια«Δεν υπάρχει κώδικας διδασκαλίας που να μπορεί να εφαρμοστεί παντού με τα ίδια αποτελέσματα, ούτε μπορεί να εξακριβωθεί επιστημονικά ποια διδασκαλία αποδίδει περισσότερο».
H εκπαιδευτική διαδικασία και ο εκπαιδευτικός δεν μπορούν να διασπαστούν σε επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία και να μετρηθούν μέσα από 2 – 3 επισκέψεις του Σχολικού Συμβούλου στην τάξη ή από τη συμμετοχή σε σεμινάρια κ.λπ. H εκπαιδευτική διαδικασία έχει χαρακτήρα δυναμικό και όχι στατικό, επηρεάζεται από πλείστους όσους κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς παράγοντες και άρα δεν μπορεί να διασπαστεί και να μετρηθεί.
Το Υ.ΠΑΙ.Θ.Π. θεωρεί κατάλληλο το χρόνο να προβάλει συστηματικά μια, έτσι κι αλλιώς, διαδεδομένη αντίληψη σύμφωνα με την οποία για ό,τι «καλό» ή «κακό» γίνεται στα σχολεία την ευθύνη την έχει ο εκπαιδευτικός. Από το ν.3699/2011 για τα ΠΠΣ εμμέσως πλην σαφώς επιδιώκεται να συνδεθεί η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού με τις επιδόσεις των μαθητών με βάση τους στόχους του προγράμματος σπουδών.
«Το να κατηγορούμε τους καθηγητές για τα άσχημα αποτελέσματα στα τεστ, σε αστικά σχολεία με υψηλά ποσοστά φτωχών και σαφώς μη προνομιούχων μαθητών, καταγόμενων από κακόφημες περιοχές και προερχόμενων από διαλυμένες οικογένειες, είναι σα να κατηγορούμε έναν αγρότη επειδή είχε κακή συγκομιδή μετά από περίοδο ξηρασίας. Είναι σα να κατηγορούμε έναν οδηγό λεωφορείου επειδή δεν τήρησε τα δρομολόγια, ενώ μεγάλο μέρος της διαδρομής που έπρεπε να διανύσει ήταν πλημμυρισμένη»  (Paul Street, Χτυπώντας το Νεοφιλελευθερισμό στο Σικάγο).
Δεν είναι, βέβαια, τυχαίο ότι από την επίσημη αξιολόγηση ουσιαστικά «αγνοούνται» ή καταγράφονται απλώς τυπικά οι αμέτρητοι κοινωνικοί και εκπαιδευτικοί παράγοντες που επηρεάζουν και συνδιαμορφώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία και το εκπαιδευτικό έργο. Κοινωνική προέλευση, οικογενειακή κατάσταση, συνθήκες διαβίωσης και κατοικίας, υλικοτεχνική υποδομή σχολείου, αναλυτικά προγράμματα, τύπος εξετάσεων, σχολικά βιβλία, εκπαιδευτικό κλίμα, παιδαγωγικές μέθοδοι, τα πάντα γίνονται καπνός. «Αγνοούνται» οι κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες που διαμορφώνουν αντίξοες συνθήκες για την εκπαίδευση των μαθητών από τα ασθενέστερα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Παραλείπονται όλοι εκείνοι οι παράγοντες που οδηγούν στον Καιάδα της εγκατάλειψης του σχολείου και του αναλφαβητισμού.
4.       «ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ» –  ΧΟΡΗΓΟΙ – ΑΓΟΡΑ
Απώτερος στόχος, που αποκρύπτεται επιμελώς, είναι καταρχήν η εξεύρεση πόρων για την εκπαίδευση έξω από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό οδηγεί στην προσαρμογή του επιπέδου της παρεχόμενης εκπαίδευσης στις οικονομικές δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας, αφού μειώνεται ακόμη πιο πολύ η κρατική επιχορήγηση και καταργείται σταδιακά ο όποιος ενιαίος και δωρεάν χαρακτήρας της εκπαίδευσης. Δηλαδή, ανοίγουν διάπλατα οι πόρτες για ένα πιο φτωχό και διαφοροποιημένο περιεχόμενο σπουδών και αναλυτικό πρόγραμμα (ιδιωτικοποίηση-κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών). Η αγορά και οι χορηγοί βρίσκονται ήδη στα σχολεία. «Χορηγίες από γονείς, ιδιώτες, αλλά και μεγάλες εταιρίες και πολυεθνικές αναζητούν τα σχολεία, προκειμένου να καλύψουν λειτουργικά έξοδα, να κάνουν ανακαινίσεις, να αγοράσουν πετρέλαιο και να καλύψουν είδη πρώτης ανάγκης» αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ του ημερήσιου τύπου («ΕΘΝΟΣ» Σ. 13 /10 /2012).
5. ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ  και  ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ- ΑΚΥΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Χωρίς ψευδαισθήσεις για το ρόλο της αξιολόγησης οικοδομούμε μέτωπο αντίστασης–απόρριψης της αξιολόγησης. Να πάρουμε συλλογικές αποφάσεις κάλυψης, ώστε με αποφάσεις του συλλόγου διδασκόντων κανένα σχολείο να μη συμμετέχει σε προγράμματα αυτοαξιολόγησης και αξιολόγησης. Δεν αναγνωρίζουμε το ρόλο του επιθεωρητή-μάνατζερ-τιμωρού για τους νέους διευθυντές και παλεύουμε για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της παιδαγωγικής ελευθερίας στο σχολείο. Oι εκπαιδευτικοί έχουν κάθε δικαίωμα να αντισταθούν στον ασφυκτικό έλεγχο του νεο-επιθεωρητισμού. Γιατί «ο δάσκαλος που θα υποχρεωθεί να καταπνίξει τη σκέψη του θα γίνει διπλά σκλάβος ή θα καταντήσει ένας ψυχικά ανάπηρος άνθρωπος, ανίκανος να μορφώσει άλλους» (Δ. Γληνός). Παράλληλα μπορούν και πρέπει να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός μορφωτικού κοινωνικού κινήματος που θα διεκδικεί έναν «άλλο» ρόλο για τον εκπαιδευτικό και την εκπαίδευση.
  • Καμιά συμμετοχή στο διάλογο – παρωδία και τη «διαβούλευση» – κοροϊδία  (ήδη με τα ερωτηματολόγια είχαμε μια πρώτη συλλογική νίκη, αφού ελάχιστοι εκπαιδευτικοί  τα συμπλήρωσαν). Καμιά συμμετοχή σε οποιαδήποτε διαδικασία εφαρμογής της αξιολόγησης. Όχι στην αξιολόγηση – χειραγώγηση και στην αυτοαξιολόγηση -κατηγοριοποίηση σχολείων,  μαθητών, εκπαιδευτικών.
  • Ακυρώνουμε οποιαδήποτε απόπειρα εφαρμογής της αξιολόγησης στην πράξη με αποφάσεις ΕΛΜΕ., Γ.Σ. και Επιτροπών Αγώνα. Δε συμμετέχουμε σε οποιαδήποτε διαδικασία που σχετίζεται με την εφαρμογή της (π.χ. ερωτηματολόγια, εκθέσεις «αυτοαξιολόγησης» κ.λ.π). Ειδικότερα οι συνάδελφοι από τα Πειραματικά δεν πρέπει  να υποβάλουν ατομικό φάκελο. Να μη δώσουν καμιά συνέντευξη σε κανέναν αξιολογητή. Καταγγέλλουμε, με κάλυψη των  ΕΛΜΕ, προσπάθειες Διευθυντών ή σχολικών συμβούλων να μπουν στις αίθουσες κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, γιατί διαμορφώνουν το κατάλληλο κλίμα για την εφαρμογή της αξιολόγησης. Κανείς αξιολογητής στην τάξη και στα σχολεία. Οι σύλλογοι διδασκόντων να είναι σε διαρκή επαφή με τα Δ.Σ. για να οργανώνονται οι αναγκαίες παρεμβάσεις και η κήρυξη της  τρίωρης στάσης, όπου χρειαστεί.
  • Κάθε ΕΛΜΕ να καλέσει τους Διευθυντές των σχολείων, καθώς και τους σχολικούς συμβούλους, στη βάση των αποφάσεων του κλάδου, να πάρουν θέση ενάντια στην αξιολόγηση και να βρεθούν  στο πλευρό του εκπαιδευτικού κινήματος, κόντρα στα σχέδια του νέου επιθεωρητισμού και των απολύσεων και να ενημερωθούν ότι θα διαγραφούν από τα Σωματεία όσοι θα μετέχουν ως αξιολογητές σε οποιαδήποτε διαδικασία αξιολόγησης.
  • Να πραγματοποιηθούν σε όλα τα σχολεία συγκεντρώσεις γονέων και κηδεμόνων, μαζί με το σύλλογο διδασκόντων, στις οποίες οι σύλλογοι και τα Δ.Σ. των  ΕΛΜΕ θα ενημερώνουν για τους πραγματικούς στόχους της αξιολόγησης.
  • Κατάργηση  του  ήδη υπάρχοντος νομικού πλαισίου για την αξιολόγηση (ν. 2986 και  καθηκοντολόγιο).
  • Κατάργηση του Ν. 2525 και 2640  και των νόμων 2218 και 2240 για την «αποκέντρωση».
  • Όχι στο διευθυντή manager-αξιολογητή και στην κατάργηση των αρμοδιοτήτων των συλλόγων διδασκόντων.
  • Δημοκρατία –παιδαγωγική ελευθερία στα σχολεία.
  • Όχι στο «Νέο Σχολείο» της αγοράς.  Έξω από τα σχολεία χορηγοί και ιδιώτες.
  • Κατάργηση – ανατροπή του 4024/11 για το νέο μισθολόγιο βαθμολόγιο – σφαγείο.
  • Να καταργηθεί ο αντιδραστικός – αντιεκπαιδευτικός νόμος 3848/2010
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ  ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ  ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΕΙΣ  ΚΙΝΗΣΕΙΣ Δ.Ε.
ΑΘΗΝΑ, 22/10/2012
6974438720, 2103318624, www.paremvaseisde.gr

Δυνάμωσις

Όποιος το πνεύμα του ποθεί να δυναμώση
να βγη απ’ το σέβας κι’ από την υποταγή.
Από τους νόμους μερικούς θα τους φυλάξει,
αλλά το περισσότερο θα παραβαίνει
και νόμους κ’ έθιμα κι’ απ’ την παραδεγμένη
και την ανεπαρκούσα ευθύτητα θα βγή.
Από ταις ηδοναίς πολλά θα διδαχθή.
Την καταστρεπτική δεν θα φοβάται πράξι
το σπίτι το μισό πρέπει να γκρεμισθή.
Έτσι θ’ αναπτυχθεί ενάρετα στην γνώσι.

[1903;]

 

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ

Την αλήθεια ρε, την αλήθεια !!

Τη θυμάστε αυτή τη κραυγή;

Είναι απ’ τη τελευταία σκηνή της ταινίας «Μάθε παιδί μου γράμματα». Φωνάζει μέσα στο δικαστήριο ο Καλογερόπουλος στο πατέρα του (Λυκειάρχη).

Στα ελληνικά σχολεία εν έτη 2012 στις σχολικές εορτές (28η Οκτωβρίου, 25η Μαρτίου, 17η Νοέμβρη) λέγονται μισές αλήθειες. Και τι λέμε για τη μισή αλήθεια;

Και δεν αναφέρομαι σε αξιολογικές αλλά μόνο σε πραγματολογικές (περί πραγμάτων και γεγονότων) κρίσεις.

Είναι κι αυτή μια απ’ τις αιτίες της κρίσης που ζούμε.

Μόνο ελεύθεροι άνθρωποι μπορούν να διδάξουν ελεύθερους πολίτες.

Λοιπόν ξεκάθαρες κουβέντες: συμφωνώ πως δεν προϋποτίθενται λύσεις στα υπόλοιπα προβλήματα της παιδείας για να μιλήσουμε για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.
Αλλά εδώ αρχίζουν οι διαφωνίες. Εγώ είμαι με την παιδαγωγική ελευθερία και τη δημοκρατική λειτουργία της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Ποιος είναι με τον αυταρχισμό των γραφειοκρατών του Υπουργείου Παιδείας;
Ποιος είναι με την αξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολικών μονάδων όπως γίνεται στην αγγλοσαξωνία; Όπου κυρίαρχο κριτήριο είναι οι επιδόσεις των μαθητών.

Το σύστημα αξιολόγησης του Υπουργείου είναι ιεραρχικό. Από πάνω προς τα κάτω. Νομίζει ότι θα επιλύσει προβλήματα; Ε, λοιπόν θα δημιουργήσει προβλήματα που θα επιτείνουν τα ήδη υπάρχοντα. Καθηγητές που τώρα εργάζονται με ζήλο θ’ αναγκαστούν ν’ ασχολούνται με τα γούστα του κάθε αξιολογητή. Θα χάσουν έτσι σιγά σιγά κάθε ενδιαφέρον για την εργασία τους και το παιδαγωγικό τους έργο.

Ποιος αξιολογητής μπορεί να εκτιμήσει την αγάπη και το ενδιαφέρον του εκπαιδευτικού προς τους μαθητές του που εκδηλώνεται κάθε στιγμή μέσα στη τάξη και το σχολείο;
Ποιος αξιολογητής μπορεί να εκτιμήσει το ζήλο του εκπαιδευτικού που αγωνιά μήπως η απορία ενός μαθητή δεν εκφράσθηκε ή αν εκφράσθηκε δεν απαντήθηκε ολοκληρωμένα.

Πώς θα αξιολογηθούν καθηγητές 50 χρονών που διδάσκουν 21 ώρες την εβδομάδα λες και είναι νεαροί 22 χρόνων;

Μόνο ελεύθεροι άνθρωποι μπορούν να διδάξουν ελεύθερους πολίτες.

Για ένα δημοκρατικό τρόπο αξιολόγησης δείτε εδώ.